Xung quanh việc triển khai Luật Quy hoạch, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đã có cuộc trao đổi với báo chí.
* Thưa Bộ trưởng, việc triển khai Luật Quy hoạch và xây dựng hệ thống Quy hoạch quốc gia thời kỳ 2021-2030 có ý nghĩa và tầm quan trọng như thế nào?
Có thể nói, Luật Quy hoạch và 73 luật, pháp lệnh được sửa đổi, bổ sung có liên quan đến quy hoạch được Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XIV thông qua có hiệu lực từ tháng 01/2019, đã tạo ra sự thay đổi toàn diện và sâu sắc về thế chế, tư duy, phương pháp và nội dung của công tác quy hoạch, cũng như đòi hỏi và từng bước dẫn đến các thay đổi về quản lý nhà nước và vai trò của nhà nước trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, phù hợp với tình hình thực tiễn và các thông lệ quốc tế tốt.
Quy hoạch theo cách tiếp cận tích hợp đa ngành quy định tại Luật Quy hoạch đề cao tính thống nhất trong quản lý nhà nước, đề cao liên kết ngành, liên kết vùng, khắc phục tình trạng quản lý chia cắt, cục bộ và cát cứ về mục tiêu phát triển, không gian phát triển và nguồn lực phát triển.
Trong bối cảnh cả nước bước vào năm đầu tiên thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước giai đoạn 2021 – 2030 được thông qua tại Đại hội XIII của Đảng; các Bộ, ngành, địa phương đang tập trung, khẩn trương tổ chức lập đồng thời các quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030.
Đây là cơ hội lớn để xác định tầm nhìn, mục tiêu phát triển, sắp xếp, phân bổ không gian phát triển đất nước và từng địa phương một cách bài bản, khoa học; mở ra các cơ hội, không gian phát triển mới; phát huy có hiệu quả các nguồn lực phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững gắn với bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu, thực hiện chuyển đổi mô hình phát triển và cơ cấu lại nền kinh tế.
Sau khi được phê duyệt, hệ thống quy hoạch quốc gia được lập theo Luật Quy hoạch và các quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành thời kỳ 2021-2030 sẽ thay thế cho 19.285 quy hoạch các loại phải lập cho thời kỳ trước khi Luật Quy hoạch được ban hành.
 |
Bộ trưởng Bộ KH&ĐT tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về công tác quy hoạch |
* Sau hơn 2 năm có hiệu lực thi hành (từ ngày 1/1/2019), đâu là kết quả lớn nhất trong việc triển khai Luật Quy hoạch, thưa Bộ trưởng?
Dưới sự chỉ đạo quyết liệt và sâu sát của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương đã tích cực triển khai Luật Quy hoạch và đạt được 5 kết quả chính sau đây:
Thứ nhất, về hoàn thiện thể chế, các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Quy hoạch, các luật, pháp lệnh có liên quan đến quy hoạch đã được cấp có thẩm quyền ban hành cơ bản đầy đủ và đồng bộ, tạo hành lang pháp lý cần thiết để triển khai công tác quy hoạch thời kỳ mới.
Thứ hai, việc tổ chức lập các quy hoạch theo Luật Quy hoạch đã đạt kết quả bước đầu quan trọng. Theo báo cáo của các Bộ, ngành và địa phương, dự kiến trong năm 2021, sẽ có 19/38 quy hoạch ngành quốc gia, 01/06 quy hoạch vùng, 26/63 quy hoạch tỉnh hoàn thành công tác lập và trình thẩm định; các quy hoạch còn lại sẽ được hoàn thiện và trình thẩm định trong năm 2022.
Thứ ba, các Bộ, ngành, địa phương đã từng bước chuyển đổi hoạt động quản lý nhà nước phù hợp quy định của Luật Quy hoạch, theo hướng “Chính quyền là một tổng thể thống nhất”, tăng cường phối hợp, chia sẻ thông tin liên ngành, liên cấp. Các Bộ, ngành, địa phương đã bãi bỏ các quy hoạch về hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ cụ thể; thay thế bằng các điều kiện, tiêu chuẩn, quy chuẩn, góp phần đơn giản hóa điều kiện kinh doanh cho doanh nghiệp, nhà đầu tư và tạo dựng môi trường đầu tư, kinh doanh công bằng, thông thoáng.
Thứ tư, chất lượng quy hoạch từng bước được cải thiện thông qua quy trình lập quy hoạch dựa trên cách tiếp cận tích hợp đa ngành và áp dụng các công nghệ tiên tiến; khắc phục được sự chồng chéo, xung đột giữa các quy hoạch riêng lẻ.
Thứ năm, công tác giám sát, đánh giá thực hiện quy hoạch ngày càng được chú trọng, trong đó Hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu quốc gia về quy hoạch đang được triển xây dựng sẽ đảm bảo công khai minh bạch thông tin, dữ liệu về quy hoạch cho mọi người dân; hỗ trợ hiệu quả cho công tác quản lý, xúc tiến và thu hút đầu tư.
Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan, việc triển khai Luật Quy hoạch gặp một số khó khăn..
* Những khó khăn đó là gì, thưa Bộ trưởng?
Có 5 khó khăn lớn nhất hiện nay, đó là:
Thứ nhất, một số văn bản hướng dẫn chi tiết các luật, pháp lệnh có liên quan đến quy hoạch chậm được ban hành; một số quy định chưa có sự thống nhất với quy định của pháp luật về quy hoạch, gây khó khăn cho Bộ, ngành, địa phương trong việc tổ chức lập, thẩm định quy hoạch.
Thứ hai, nhiều địa phương còn lúng túng trong việc triển khai các quy định mới của Luật Quy hoạch, đặc biệt là phương pháp lập quy hoạch theo cách tiếp cận tích hợp, đa ngành. Việc lập Quy hoạch Tỉnh theo phương pháp mới dự kiến sẽ tích hợp nội dung khoảng 50 loại quy hoạch phát triển ngành, lĩnh vực trước đây, do vậy đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, lĩnh vực và áp dụng các công nghệ tiên tiến vào việc lập quy hoạch.
Thứ ba, tiến độ lập quy hoạch thời kỳ 2021-2030 tuy đã được đẩy nhanh trong thời gian gần đây, nhưng còn chậm so với yêu cầu của thực tiễn.
Thứ tư, việc phối hợp giữa các Bộ, ngành, địa phương trong công tác quy hoạch vẫn còn hạn chế. Thông tin, cơ sở dữ liệu về quy hoạch chưa được xây dựng đồng bộ để phục vụ cho việc lập quy hoạch thời kỳ mới.
Thứ năm, diễn biến phức tạp của đại dịch Covid-19 đã làm ảnh hưởng đến công tác khảo sát thực trạng, thu thập số liệu, tham vấn ý kiến về quy hoạch, gây khó khăn cho việc huy động các chuyên gia, đặc biệt đối với các tổ chức tư vấn quốc tế.
• Tới đây, những khó khăn đó sẽ được tháo gỡ như thế nào, thưa Bộ trưởng?
Thực hiện nhiệm vụ được giao, Bộ KH&ĐT đã và đang tổng hợp, rà soát, đánh giá tình hình triển khai thực hiện Luật Quy hoạch để kịp thời báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xem xét, chỉ đạo kịp thời giải quyết các khó khăn, bất cập; tham mưu Chính phủ trong việc thực hiện các công tác cần thiết phục vụ Đoàn giám sát chuyên đề của Quốc hội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành theo Nghị quyết 19/2021/QH15.
Trong thời gian tới cần tập trung vào một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm để đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác quy hoạch.
Thứ nhất, tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo trong việc triển khai lập các quy hoạch thời kỳ 2021-2030. Theo đó, các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương triển khai quyết liệt việc tổ chức lập các quy hoạch thời kỳ 2021-2030 thuộc thẩm quyền, trình phê duyệt trước 31/12/2022, chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nếu không hoàn thành tiến độ lập quy hoạch; đồng thời, không trình phê duyệt điều chỉnh các quy hoạch thời kỳ 2011-2020 khi chưa thực sự cần thiết, để không ảnh hưởng tới quy hoạch thời kỳ 2021-2030.
Nghiên cứu thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia về quy hoạch do Thủ tướng Chính phủ làm Trưởng Ban trên cơ sở nâng cấp, bổ sung chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền và trách nhiệm của Hội đồng quy hoạch quốc gia để chỉ đạo thống nhất các Bộ, ngành và địa phương triển khai nhanh chóng việc lập các quy hoạch theo quy định.
Thứ hai là, khẩn trương rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản hướng dẫn thi hành các luật, pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều có liên quan đến quy hoạch cho phù hợp với quy định của Luật Quy hoạch.
Thứ ba là, tập trung nghiên cứu xây dựng, quản lý, khai thác hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu quốc gia về quy hoạch. Khẩn trương xây dựng Hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu quốc gia về quy hoạch nhằm cung cấp thông tin đồng bộ, thống nhất, đầy đủ, chính xác, kịp thời phục vụ công tác lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh và thực hiện quy hoạch; đảm bảo công khai, minh bạch thông tin quy hoạch; nâng cao vai trò của doanh nghiệp, cộng đồng và người dân khi tham gia các hoạt động giám sát, đánh giá và tổ chức thực hiện quy hoạch.
Thứ tư là, các Bộ, ngành khẩn trương xây dựng và ban hành trong tháng 9/2021 các văn bản về quan điểm chỉ đạo, mục tiêu, định hướng phát triển và sắp xếp, phân bổ không gian theo nhiệm vụ được giao tại Chỉ thị 30/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ trong khi các quy hoạch cấp quốc gia chưa được lập và phê duyệt, tạo điều kiện thuận lợi cho các Bộ, ngành và địa phương tổ chức lập quy hoạch thuộc trách nhiệm của ngành, lĩnh vực, địa phương mình./.
• Xin cám ơn Bộ trưởng!
