Kết luận của Ủy ban Kiểm tra không được tòa coi trọng?
Bà Lan cho biết, năm 1985 sau khi chuyển chỗ ở mới, vợ chồng bà cho vợ chồng ông Nguyễn Khắc Hòa, bà Nguyễn Thị Phượng (trú tại khối 4, thị trấn Phù Yên, huyện Phù Yên, Sơn La) mượn 80m2 đất tại khối 3, thị trấn Phù Yên để tăng gia sản xuất (đất này được bà Lan mua lại của bố mẹ đẻ là cụ Nguyễn Văn An và Đỗ Thị Tuất - PV). Năm 2009, do nhu cầu sử dụng, gia đình bà Lan đòi lại đất nhưng vợ chồng ông Hòa im lặng. Sau nhiều trì hoãn, vợ chồng ông Hòa tuyên bố đất là của mình vì đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) vào năm 2001?
Ngã ngửa trước việc vợ chồng ông Hòa được cấp GCNQSDĐ 148m2, trong đó có cả 80m2 đất mượn của gia đình bà, bà Lan khiếu nại nhưng chính quyền sở tại đùn đẩy trách nhiệm. Cực chẳng đã, bà Lan khởi kiện đòi quyền lợi của mình. Ngày 16/2/2012, TAND huyện Phù Yên đưa vụ án ra xét xử và bác đơn khởi kiện của bà Lan; công nhận 148m2 đất có tranh chấp tại khối 3, thị trấn Phù Yên thuộc quyền sử dụng lâu dài của ông Hòa.
Bà Lan cho biết: “Không chấp nhận phán quyết của Tòa cấp sơ thẩm, tôi đã kháng cáo. Trong thời này, tôi biết được việc ông Hòa có thể hoàn tất thủ tục xin cấp GCNQSDĐ là nhờ sự hướng dẫn, giúp đỡ của ông Hoàng Xuân Hà – Bí thư Đảng ủy thị trấn Phù Yên (nguyên là cán bộ Phòng Địa chính huyện Phù Yên - PV). Cho rằng đã có sự cấu kết, lập hồ sơ gian dối nhằm chiếm đoạt đất nên tôi đã có đơn tố cáo sai phạm của ông Hà tới Ủy ban Kiểm tra (UBKT) Huyện ủy Phù Yên cùng các cơ quan chức năng”.
Giải quyết đơn tố cáo của bà Lan, ngày 3/6/2013 UBKT Huyện ủy Phù Yên đã có Công văn số 118-CV/UBKTHU trả lời bà Lan chỉ rõ nhiều sai phạm của ông Hà: thời điểm năm 2001 khi tiến hành đo đạc xác minh, lập hồ sơ đề nghị xét cấp GCNQSDĐ cho gia đình ông Hòa, bà Phượng đã không thực hiện đúng trình tự thủ tục về quy trình lập, thẩm định nguồn gốc sử dụng đất, đo đạc thiếu các thành phần theo quy định;
Tiếp đến, ông Hà là người trực tiếp giao mẫu đơn cho ông Hòa, trực tiếp ghi biên bản nhưng không đầy đủ nội dung, không thể hiện ý kiến của tổ công tác; khi đo đạc và xác minh nguồn gốc đất của gia đình ông Hòa, ông Hà chỉ tiến hành ghi theo lời kê khai của ông Hòa... Ngoài ra, do không xác minh đúng nguồn gốc đất, không xác định trong 148m2 đề nghị cấp có 68m2 đất ông Hòa, bà Phượng lấn chiếm là đất dự trữ của UBND huyện Phù Yên nên đã gây thiệt hại cho Nhà nước nhiều trăm triệu đồng...
 |
| Bà Nguyễn Thị Lan cho rằng HĐXX sơ thẩm TAND huyện Phù Yên xét xử thiếu khách quan. |
Cấp sơ thẩm “quyết” bảo vệ sai phạm?
Ngày 21/7/2014, TAND tỉnh Sơn La đưa vụ án “Tranh chấp quyền sử dụng đất” ra xét xử phúc thẩm. Cho rằng Bản án sơ thẩm vi phạm nghiêm trọng về thủ tục tố tụng, HĐXX phúc thẩm đã hủy Bản án sơ thẩm, giao hồ sơ vụ án cho TAND huyện Phù Yên xét xử lại vụ án theo quy định của pháp luật.
Ngày 10/3/2015, TAND huyện Phù Yên đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm lần 2 và ra Bản án số 02/2015/TCQSDĐ-ST có nội dung bác yêu cầu của vợ chồng bà Nguyễn Thị Lan kiện đòi lại 80m2 đất ở với ông Nguyễn Khắc Hòa và bà Nguyễn Thị Phượng. Ông Hòa và bà Phượng được quyền sử dụng 80m2 đất ở trong diện tích 148m2 đất theo GCNQSDĐ số T321006 do UBND tỉnh Sơn La cấp ngày 6/7/2001 tại khối 3, thị trấn Phù Yên…
Ngày 9/9 vừa qua, TAND tỉnh Sơn La đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm do có kháng cáo của bà Lan. Tuy nhiên, phiên tòa đã bị hoãn vì người được ủy quyền của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan không tham gia phiên tòa...
Nhận định về phán quyết của TAND huyện Phù Yên, Luật sư Vũ Đức Thuận (Văn phòng Luật sư Thăng Long, Đoàn Luật sư Sơn La) cho biết: Bản án xác định anh Nguyễn Văn Tùng là người đại diện hợp pháp cho cụ Tuất là vi phạm nghiêm trọng trình tự tố tụng về xác định người kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng, bởi lẽ ngày 11/8/2014 khi TAND huyện Phù Yên thụ lý lại vụ án do bị TAND tỉnh Sơn La hủy án thì cụ Tuất được xác định là người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan.
Tuy nhiên, ngày 31/8/2014 cụ Tuất mất thì cần phải xác định quyền và nghĩa vụ về tài sản của cụ Tuất do ai thừa kế? Mặt khác, căn cứ theo Điều 147 Bộ luật Dân sự 2005 (quy định về chấm dứt đại diện của cá nhân) thì việc anh Tùng đại diện cho cụ Tuất chấm dứt kể từ ngày 31/8/2014 (ngày cụ Tuất mất).
Vì vậy, việc Tòa án cấp sơ thẩm dùng lời khai của anh Tùng làm căn cứ chứng minh cho việc cụ Tuất không cho, không bán diện tích đất đang tranh chấp cho đồng nguyên đơn cũng như khẳng định việc cụ Tuất cho đồng bị đơn đất là không hợp pháp...
Không những vậy, Tòa án cấp sơ thẩm không xác định và triệu tập người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là UBND tỉnh Sơn La và UBKT Huyện ủy Phù Yên là vi phạm nghiêm trọng quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự... Do đó, rất cần được HĐXX phúc thẩm xem xét khách quan, toàn diện trong phiên xét xử phúc thẩm./.
