Em hỏi: Dọc khắp bờ biển thân yêu hình chữ S của đất nước mình, có bao nhiêu chợ cá được họp lúc rạng đông, khi những đoàn thuyền đánh cá sau một đêm ra khơi vất vả trở về tôm cá đầy khoang, mang no ấm về với gia đình? Tôi ậm ừ chưa tìm được câu trả lời, nhưng thấy lòng ngập tràn xúc động khi bắt gặp những gương mặt dãi dầu nắng gió, thân thương của bà con làng chài trong phiên chợ sớm.
Hôm chúng tôi có mặt, chợ cá Thọ Quang họp ngay ven đường lúc buổi mai. Chợ cá Thọ Quang nằm ở đường Hoàng Sa (quận Sơn Trà, TP Đà Nẵng) nên em cứ muốn gọi tên là chợ cá Hoàng Sa - cái tên gói trọn cả tình yêu máu thịt với vùng biển đảo chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc.
Bà con cho biết, chợ này chỉ họp vào lúc sáng sớm để bán các “chiến lợi phẩm” do ngư dân vừa đánh bắt được trong đêm. Em bảo gọi chợ Hoàng Sa sẽ cảm thấy thiêng liêng hơn gấp bội, cái chợ tạm bé tí ti, chỉ họp vài giờ lúc đầu ngày nhưng là “cần câu cơm” khiến bao gia đình no ấm. Khi mặt trời chưa ló dạng, những chiếc thuyền, chiếc thúng của bà con ngư dân Sơn Trà cập chợ cá này.
 |
Từ dưới bến, những thúng cá được chuyển dần lên, các chị em bắt đầu phân loại rồi đưa ngay ra chợ. Một số khác bỏ mối chở về bán tại các chợ trong thành phố như: chợ Mới, chợ Cồn, chợ Hàn, chợ Đống Đa... Số còn lại được bày bán ngay tại chợ Hoàng Sa. Đó là những mớ hải sản lẫn lộn các loại, con to, con nhỏ vì vừa đưa ở ghe lên là được trút ngay ra bán.
Nơi đây cũng có những cảnh mua bán eo sèo mặc cả như bao phiên chợ khác, nhưng có khi mặc cả bán một mớ cá mạt để rồi sẵn sàng cho không cả một con ghẹ béo “mang về làm quà cho sắp nhỏ”. Bà con ngư dân rộng lòng là vậy.
Không ai biết chợ cá Hoàng Sa ra đời từ khi nào, chỉ biết có làng chài, có nghề đánh cá thì chợ cá đã tồn tại. Cái chợ xép, chỉ họp vài tiếng lúc sáng sớm nhưng lại là chốn mưu sinh, nuôi sống rất nhiều gia đình của làng chài ven biển và vùng phụ cận.
Đàn ông đi biển, đàn bà ở nhà đan lưới, chờ chồng con về mỗi sáng rồi nghiệm thu chiến lợi phẩm, phân loại cá tôm đi bán lấy tiền đong gạo, mua sách bút cho lũ trẻ đến trường. Còn rất nhiều dịch vụ “ăn theo” chợ cá nữa như hàng trông xe, người bốc vác, gánh bánh canh buổi sớm… Một đặc điểm chung ở chợ này là cái gì giá cả cũng bình dân mà vẫn ngon đậm đà, tươi ngon như con tôm vừa cất lên từ mẻ lưới cho kịp bình minh…
Mấy năm gần đây, theo đà phát triển du lịch, không hẹn mà lên, chợ cá bỗng sầm uất hơn nhiều khi được đón những đoàn du khách mỗi sớm mai. Có những bà những chị nội trợ tranh thủ chuyến du lịch đến mua hải sản về cho gia đình, làm quà cho người thân; nhưng cũng có những chị, những em đến chỉ để tham quan, rồi mượn mẹt tôm, thuyền cá của như dân để chụp ảnh làm kỉ niệm. Bà con đều vui lòng hết, thậm chí còn sẵn lòng đóng “diễn viên quần chúng” làm nền ảnh cho mấy chị, mấy em khách du lịch từ xa đến check-in sống ảo…
