Những ngày qua, dịch bệnh viêm phổi cấp do chủng mới của virus Corona (nCoV) gây ra đang diễn biến phức tạp trên toàn cầu, chưa có dấu hiệu dừng lại. Các nhà khoa học quốc tế nói chung và những nhà khoa học ở các quốc gia có dịch nói riêng, đang ngày đêm nổ lực nghiên cứu, tìm kiếm các phương pháp ngăn ngừa và điều trị đặc hiệu.
Tại Việt Nam, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết đã nuôi cấy và phân lập thành công chủng virus corona mới (nCoV) trong phòng thí nghiệm, tạo điều kiện cho việc xét nghiệm nhanh các trường hợp nhiễm và nghi nhiễm nCoV. Một số phác đồ điều trị bằng Tây y của các bệnh viện lớn trong và ngoài nước, cũng như ở Trung Quốc, nơi tâm dịch, cũng đã đem lại hiệu quả nhất định. Nhiều bệnh nhân sau điều trị đã có kết quả âm tính với virus Corona và được xuất viện. Đó là những tín hiệu đáng mừng và đáng ghi nhận.
Tuy nhiên, chúng ta đang ở thời kỳ vừa lập xuân, thời tiết biến đổi đa đoan, mưa rét và ẩm thấp tại các tỉnh miền Bắc diễn ra phức tạp, tạo điều kiện thuận lợi cho không chỉ virus Corona, mà các loại virus, vi khuẩn khác cũng thừa cơ sinh sôi, phát triển. Đây chính là thời điểm con người rất dễ bị các chứng về Ôn Bệnh nói chung và Ôn bệnh truyền nhiễm nói riêng.
Y học cổ truyền xem Ôn Bệnh là tên gọi chung của các bệnh ngoại cảm, có các đặc điểm như khởi phát bằng sốt cao, bệnh cảnh thiên về nhiệt, diễn biến theo quy luật nhất định, thường diễn tiến cấp tính, nhanh, nặng nề, nhiều biến chứng trầm trọng. Khi phát thành dịch thì gọi là “Ôn dịch”.
Vấn đề Chính khí và Tà khí
Chính khí và Tà khí là hai phạm trù quan trọng, mang tính đối lập theo quan điểm của Đông y. Khi con người ta có Chính khí mạnh, tức âm dương khí huyết đầy đủ, bền vững, thì Tà khí khó và không xâm hại được. Tà khí là những thứ bên ngoài như Lục dâm [phong, hàn, thử, thấp, táo, hỏa] và Lệ khí, tức những khí độc địa kinh khủng, hình thành bởi lục dâm phối hợp với Tử khí của các sinh vật chết thối rữa [chứa nhiều virus, vi khuẩn…] và của những nơi xú khí ô uế.
Khi Chính khí kém, Tà khí thừa cơ xâm phạm vào vào cơ thể, gây nên các chứng hậu liên đới khác. Khi tà khí mới nhập ở phần biểu, tức bên ngoài, còn dễ chữa, nhưng khi tà khí nhập lý, tức đã đi vào bên trong, nói lên Chính khí [sức đề kháng] của cơ thể đã suy kém, thì bệnh nặng càng thêm nặng, dẫn đến nhiều biến chứng hoặc tử vong. Các loại virus gây cúm ở người đều đi theo con đường này.
Dưới góc nhìn biện chứng ấy của Đông y, thì rõ ràng, muốn phòng bị và ngăn chặn Tà khí xâm hại cơ thể, điều trước nhất là phải bồi bổ Chính khí, nếu như Tà khí vẫn quá mạnh mà xâm phạm cơ thể thì vừa khu tà, trừ tà, vừa phối hợp với bồ bổ Chính khí cho cơ thể.
 |
| Đông y sĩ Chu Giang Phong - Phòng khám YHCT Thọ Long Đường. |
Trước nguy cơ có thể bị lây nhiễm các loại virus nói chung, và điển hình là virus Corona, mỗi người chúng ta cần có ý thức phòng bị và nâng cao Chính khí cho bản thân. Bộ y tế đã phát đi nhiều khuyến cáo cho người dân về ý thức phòng bị, như đeo khẩu trang thường xuyên khi tiếp cận người có nguy cơ nhiễm bệnh hay chỗ đông người, rửa tay thường quy bằng xà phòng, không tụ tập nơi đông người…
Ngoài ra, theo kinh nghiệm của Đông y, chúng ta cần phải nâng cao thêm Chính khí, hay nói theo ngôn ngữ của y học hiện đại, chính là nâng cao sức đề kháng cho thể.
Về tinh thần: Quản lý tốt 7 loại tình chí [thất tình]: Hỷ, Nộ, Ái, Ố, Ai, Lạc, Dục. (mừng, giận, thương, ghét, buồn, vui, muốn), không để cho tinh thần bị rơi vào những tình chí quá thái hay bất cập, tây y gọi là hội chứng stress tâm lý. Nên có thái độ vui vẻ vừa phải, suy nghĩ tích cực và tránh làm việc cũng như để thân tâm rơi vào trạng thái căng thẳng.
Về thực dưỡng và sinh hoạt: Nên ăn uống điều độ, đúng bữa. Ăn nhiều những thực phẩm giàu Vitamin C và các nguyên tố vi lượng như các loại rau củ quả và trái cây; các loại thực phẩm có nhiều tinh dầu cay nóng mang tính phát tán như sả, tỏi, gừng, tiêu, ớt…
Thường xuyên bổ sung nước cho cơ thể, nhất là không để cổ họng bị khô. Không nên thức quá khuya và dậy quá sớm. Tập thể dục đều đặn. Không mặc quần áo ẩm ướt và luôn để phòng ốc thông thoáng. Nên xông nhà, phòng ở bằng bồ kết hoạc vỏ bưởi. Có thể dùng thêm mỗi ngày vào buổi sáng hỗn hợp nước sả với vỏ chanh và mật ong để nâng cao sức đề kháng.
Vấn đề Ôn bệnh truyền nhiễm
Đông y cho rằng, khuynh hướng diễn biến tự nhiên của Ôn bệnh là từ Biểu vào Lý, dễ hóa nhiệt, hóa táo, tổn hao tân dịch, nhất là càng về sau [Nhiệt cực sinh phong, nhiệt cực thương âm, nhiệt lộng bức huyết…].
Sách Ôn Nhiệt Luận của Diệp Thiên Sĩ (1666-1745) nói rằng, Ôn bệnh có 4 tầng từ nông đến sâu: Vệ phần – Khí phận – Dinh phận – Huyết phận. Tức bệnh đi từ ngoài vào trong, trước làm mất khả năng vệ khí – lớp khí bảo vệ cơ thể bên ngoài, sau làm hao tổn phần Khí của cơ thể (bệnh nhân khó thở như trong chứng viêm phổi cấp do chủng mới của virus Corona (nCoV) gây ra), tiếp đến là đi sâu vào trong làm tổn thương Dinh Huyết, gây viêm dẫn đến hao tổn tân dịch, cơ thể nóng sốt. Hoặc cũng có thể bệnh tấn công vào cả Tam Tiêu, như sách Ôn Bệnh Điều Biện của Ngô Cúc Thông (1736-1820) đề cập đến, trước tiên sẽ xâm nhập vào Thượng tiêu, nơi ở của Tim và Phổi…
Vì vậy, ngay khi có các triệu chứng nóng sốt, ho suyễn khác thường, chúng ta nên kịp thời đến khám tại các bệnh viện và trung tâm y tế, nhất là trong thời điểm đang diễn ra dịch bệnh do virus Corona này, cần phải nhanh chóng đi khám, làm các xét nghiệm chẩn đoán xác định. Nếu như kết quả không phải do virus Corona, mà do các chủng virus hay vi khuẩn khác gây nên, ta cũng được điều trị kịp thời, tránh biến chứng hay những điều đáng tiếc có thể xảy ra.
 |
| Nên ăn uống điều độ, đúng bữa. Ăn nhiều những thực phẩm giàu Vitamin C và các nguyên tố vi lượng như các loại rau củ quả và trái cây. |
Đối với những khu vực xa tâm dịch, hoặc có khí hậu nắng ấm, ít bị tác động của ôn dịch, khi mắc phải các bệnh cảm cúm thông thường, thuộc về ngoại cảm ôn bệnh hay ngoại cảm phong hàn, hoặc tứ thời cảm mạo, có những triệu chứng thông thường như nóng sốt, ho đờm, mệt mỏi, khát nước… cũng không nên coi thường, nên đi khám bác sĩ để có chẩn đoán xác định trước khi dùng thuốc điều trị.
Vì trong các nhóm bệnh nói trên, còn phân ra nhiều thể khác nhau, hàn nhiệt khác nhau, phương pháp điều trị cũng khác nhau. Tuyệt đối không nên tự ý mua thuốc điều trị, tránh bệnh đi sâu vào trong Lý, chẳng những bệnh nặng hơn mà còn có nguy cơ biến chứng thậm chí tử vong. Nhất là việc tự ý dùng kháng sinh không đúng cách, dẫn đến kháng khánh sinh, một thói quen phổ biến của bà con ta từ trước đến nay.
Vấn đề về dịch bệnh do virus Corona
 |
| Người dân cần tuân thủ các khuyến cáo của ngành y tế. |
Hiện nay, trước sự lây lan của dịch bệnh đến nhiều quốc gia và khu vực trên thế giới, nhiều tổ chức y tế cũng như các nhà khoa học uy tín trên thế giới đã vào cuộc, chung tay nỗ lực chống dịch. Những thông tin chính thống về dịch cũng được thường xuyên cập nhật.
Với một dịch bệnh mang tầm quốc tế, diễn ra trên quy mô rộng lớn, chưa có dấu hiệu dừng lại, điều đó sẽ không tránh khỏi tâm lý hoang mang, lo sợ của nhiều người. Tuy nhiên, chúng ta cần thiết phải bình tâm, tìm hiểu kỹ về dịch bệnh, lắng nghe những ý nghe kiến phân tích của các nhà chuyên môn trên các phương tiện thông tin chính thống và uy tín.
Với phương châm phòng bệnh hơn chữa bệnh, như đã nêu rõ ở trên, chúng ta nên tập trung bồi dưỡng Chính khí, có ý thức phòng bị vệ sinh, truyền thông cho người thân về những phương pháp phòng bị bản thân thông dụng như đeo khẩu trang, rửa tay thường quy bằng xà phòng, tránh tiếp xúc với người có nguy cơ lây bệnh, hạn chế chỗ đông người, ăn uống đầy đủ, giữ tinh thần trung dung, đọc và tìm hiểu thông tin một cách khoa học và sáng suốt, không nên hùa theo tâm lý đám đông, làm chủ bản thân trong hành xử thường nhật, ấy chính là cách mà người xưa Bảo Thân và Phòng Thân trong cuộc sống vậy.
