Hỏi: Năm 2015 chồng tôi vướng vào cờ bạc, nợ nần nên phải bỏ nhà đi nơi khác để trốn nợ. Từ đó đến nay coi như tôi bị chồng "bỏ lửng", anh ấy ở đâu, làm gì tôi cũng không được biết.
Xét thấy tình cảm vợ chồng không còn nên tôi gửi đơn ly hôn thì gặp khó vì anh ấy vắng mặt tại nơi đăng ký thường trú đã lâu, anh ấy lại giấu giếm chỗ ở hiện tại để tòa án không thể tống đạt thông báo về vụ ly hôn.
Anh ấy còn thẳng thừng tuyên bố nếu không có mặt và không có ý kiến của anh ấy thì không tòa án nào dám giải quyết cho tôi ly hôn cả. Xin hỏi trong trường hợp như vậy liệu yêu cầu ly hôn của tôi có được giải quyết không? (chị Hoàng Thị Liên, 28 tuổi, ở Hà Nội)
Luật sư trả lời: Luật Hôn nhân và Gia đình Việt Nam năm 2014 tại Điều 51 khoản 1 quy định về quyền yêu cầu giải quyết ly hôn như sau: "Vợ, chồng hoặc cả hai người có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn."
Tại Điều 56 Luật này về Ly hôn theo yêu cầu của một bên quy định cụ thể:
"1. Khi vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn mà hòa giải tại Tòa án không thành thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được.
2. Trong trường hợp vợ hoặc chồng của người bị Tòa án tuyên bố mất tích yêu cầu ly hôn thì Tòa án giải quyết cho ly hôn.
3. Trong trường hợp có yêu cầu ly hôn theo quy định tại khoản 2 Điều 51 của Luật này thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc chồng, vợ có hành vi bạo lực gia đình làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của người kia."
Như vậy, pháp luật cho phép chị hoàn toàn có quyền đơn phương xin ly hôn mà không cần sự đồng ý của người chồng.
Trường hợp chị hỏi, người chồng cố tình tránh mặt và giấu giếm chỗ ở để gây khó dễ khi chị yêu cầu giải quyết ly hôn thì liệu tòa án có giải quyết được không, đã được quy định cụ thể tại điểm a khoản 2 Điều 6 Nghị quyết 04 ngày 5/5/2017 của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao hướng dẫn một số quy định tại khoản 1 và khoản 3 Điều 192 BLTTDS năm 2015 về trả lại đơn khởi kiện, quyền nộp đơn khởi kiện lại vụ án.
Theo đó, nếu sau khi thụ lý vụ án, tòa án không tống đạt được thông báo về việc thụ lý vụ án do bị đơn không còn cư trú tại địa chỉ mà nguyên đơn cung cấp thì giải quyết như sau: Trường hợp trong đơn khởi kiện người khởi kiện đã ghi đầy đủ và đúng địa chỉ nơi cư trú, làm việc hoặc nơi có trụ sở của người bị kiện thì được coi là đã ghi đầy đủ và đúng địa chỉ nơi cư trú, làm việc hoặc nơi có trụ sở.
Trường hợp người bị kiện thay đổi nơi cư trú mà không thông báo cho người khởi kiện biết về nơi cư trú thì được coi là cố tình giấu địa chỉ và tòa án tiếp tục giải quyết theo thủ tục chung mà không đình chỉ việc giải quyết vụ án vì lý do không tống đạt được cho bị đơn.
Theo hướng dẫn này, chị cần gửi đơn ly hôn ra Tòa án nơi người chồng đăng ký thường trú để yêu cầu giải quyết việc đơn phương xin ly hôn. Tòa án nơi chồng chị đăng ký thường trú sẽ tiến hành thụ lý giải quyết vụ án và tống đạt hợp lệ cho chồng chị theo quy định của pháp luật.
Trường hợp người chồng thay đổi chỗ ở mới mà cố tình giấu giếm địa chỉ khiến tòa án không thể tiến hành tống đạt thông báo về việc thụ lý, giải quyết vụ án đến tay bị đơn theo quy định thì theo hướng dẫn tại điểm a khoản 2 Điều 6 Nghị quyết 04 kể trên, vẫn được coi là đã tống đạt hợp lệ và tòa án tiếp tục giải quyết vụ án theo thủ tục chung.
Như vậy, việc chồng chị cố tình giấu giếm địa chỉ, trốn tránh không ra tòa thì tòa án vẫn có thể tiến mở phiên họp kiểm tra việc giao nộp, công khai chứng cứ, hòa giải không thành và giải quyết cho chị được ly hôn theo quy định của pháp luật.
