Hoài Đức - Hà Nội: Rào cản cải cách hành chính khiến hàng trăm hộ dân bị gây khó khi xin cấp “sổ đỏ”

Đất ở ổn định 30 năm vẫn “khó” làm sổ đỏ chỉ vì dôi dư 0,1m2

Đó là trường hợp của nhiều hộ dân ở thôn An Bình (xã An Khánh, Hoài Đức, Hà Nội). Theo hồ sơ, ngày 15/10/1993, họ được Binh chủng thông tin thuộc Bộ Tổng tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam giao đất, nhà để ở khu Nhà máy M1 kho K92 tại thôn An Bình, diện tích mỗi hộ được giao từ gần 40m2 đến trên 50m2. Họ đã ăn ở ổn định từ năm 1993 đến nay, hàng năm đóng thuế đất đầy đủ, không xảy ra tranh chấp.

Thực hiện Luật Đất đai 2013, ngày 22/6/2018, Binh chủng Thông tin đã tiến hành lập biên bản bàn giao mốc giới trên thực địa và hồ sơ quản lý đất đai khu gia đình nhà máy M1 kho K92 thuộc Binh chủng Thông tin liên lạc tại thôn An Bình, xã An Khánh cho đại diện bên nhận là Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Hoài Đức, TP Hà Nội.

Các hộ dân thôn An Bình (An Khánh, Hoài Đức, Hà Nội) được giao đất từ năm 1993 và sinh sống ổn định từ đó đến nay

Tại Văn bản số 10556 ngày 08/11/2016, UBND TP Hà Nội chỉ đạo: Sau khi tiếp nhận diện tích đất, nhà của các hộ gia đình khu Nhà máy M1 kho K92 thôn An Bình, giao UBND huyện Hoài Đức hướng dẫn cho các hộ dân kê khai, làm thủ tục cấp sổ đỏ.

Ngày 25/06/2019 và ngày 11/07/2019, các hộ dân tiến hành làm thủ tục đăng ký quyền sử dụng đất theo hướng dẫn và nộp hồ sơ tại bộ phận một cửa. Trong quá trình kê khai các thủ tục, họ phải làm lại các tờ khai, chỉnh sửa nhiều lần, thủ tục rất chặt chẽ, kỹ lưỡng thế nhưng đến nay vẫn chưa được cấp sổ đỏ. 

Thôn An Bình khang trang với các hộ dân được giao đất ở hợp pháp, sinh sống ổn định gần 30 năm, đã xây nhà ở kiên cố nhưng... vẫn chưa được cấp sổ đỏ!

Theo tìm hiểu của PV, lý do các hộ dân thôn An Bình chưa được cấp sổ đỏ là do khi tiến hành đo đạc thực địa thì đa phần diện tích đất hiện tại của các hộ dôi dư ra một ít so với diện tích đất được cấp ghi trong quyết định năm 1993. Thực tế, diện tích đất chênh lệch không nhiều, cụ thể có 3 trường hợp dư trên 4m2 so với quyết định cấp, còn đa số chỉ dư từ 0,1m2 - 0,7m2. Đáng nói, giữa các hộ liền kề nhau có đất dôi dư không hề phát sinh tranh chấp.

Các hộ dân đều được cấp đất ở hợp pháp, đã sinh sống ổn định trước 15/10/1993 đến nay và họ đồng ý đóng thêm tiền phần diện tích dôi dư để làm sổ đỏ. Tuy nhiên, phía chính quyền xã cho rằng các hộ dân phải diễn giải nguyên nhân diện tích đất dôi dư là do đâu, chẳng hạn nếu lấn chiếm thì lấn chiếm từ thời điểm nào, trong hoàn cảnh nào…

“Bản thân chúng tôi cũng không biết nguyên nhân vì sao lại có sự dôi dư như vậy, vì đất của các gia đình trong khu tập thể được chia liền sát nhau, phía trước là chỉ giới ngõ đi chung của thôn mà bảo chúng tôi lấn chiếm thì hỏi lấn chiếm vào đâu? Chúng tôi nghĩ rằng đo thực địa bằng máy nên có sai số chút ít, còn khi làm nhà chúng tôi đo thủ công bằng thước dây thì diện tích vẫn y nguyên”- một hộ dân thôn An Bình trình bày.

Chính vì lý do diện tích đo đạc thực tế không khớp với diện tích đo thực địa nên trong số 41 trường hợp ở thôn An Bình hoàn thiện hồ sơ gửi đi từ 6 tháng trước mà đến nay chỉ duy nhất một hộ được cấp sổ đỏ.

Cho rằng các cán bộ địa chính xã An Khánh và cán bộ Phòng TN&MT huyện Hoài Đức có biểu hiện gây phiền hà, nhũng nhiễu, làm cản trở việc thực hiện cải cách hành chính trong việc cấp sổ đỏ, xâm hại đến quyền lợi hợp pháp của công dân, người được ủy quyền đại diện cho các hộ dân thôn An Bình đã có đơn yêu cầu cấp có thẩm quyền chỉ đạo thực hiện các thủ tục cấp sổ đỏ cho các hộ gia đình theo quy định của pháp luật hiện hành, để bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho họ. 

10 năm chờ sổ đỏ tái định cư cho thửa đất bị thu hồi

Theo đơn thư gửi Báo PLVN: Năm 2008, 7 hộ dân thôn Phú Vinh (xã An Khánh, Hoài Đức, Hà Nội) gồm các công dân Hoàng Văn Hiền, Hoàng Văn Tân, Hoàng Văn Thận, Hoàng Thực, Hoàng Văn Liêm, Đặng Văn Chiên và Nguyễn Thị Hòa bị thu hồi đất để thực hiện dự án mở rộng và hoàn thiện giai đoạn 2 đường Láng - Hòa Lạc.

Các hộ dân này đã tự nguyện chấp hành giao đất cho dự án. Ngày 20/6/2008, họ được UBND xã An Khánh ra phương án giao đất tái định cư; ngày 14/7/2008 phương án giao đất tái định cư đã được phê duyệt; các hộ dân đã nộp tiền và hoàn thiện thủ tục chờ được cấp sổ đỏ. Tuy nhiên đến nay đã hơn 10 năm sổ đỏ cho các thửa đất tái định cư của họ vẫn chưa được cấp sổ đỏ. 

Danh sách các hộ trong đó có 7 hộ dân thôn Phú Vinh (được đánh dấu tên) có đất bị thu hồi và được bố trí tái định cư từ năm 2008

Theo đơn trình bày, ngày 29/7/2019, UBND huyện Hoài Đức có Văn bản 426 chỉ đạo Phòng TN&MT huyện Hoài Đức và UBND xã An Khánh nhanh chóng giải quyết việc cấp sổ đỏ cho các hộ dân. Đến ngày 30/8/2019 UBND xã An Khánh có văn bản về việc đề nghị huyện và các cơ quan chuyên môn cấp sổ đỏ cho 7 hộ dân này. 

Quyết định phê duyệt phương án tái định cư của UBND tỉnh Hà Tây lập năm 2008, trong danh sách kèm theo có tên 7 hộ dân, nhưng đến nay đã 12 năm trôi qua họ chưa được cấp sổ đỏ cho thửa đất tái định cư

Nhưng mãi đến ngày 10/1/2020, các hộ dân mới nhận được giấy mời của Phòng TN&MT huyện Hoài Đức. “Chúng tôi tưởng chỉ việc lên nhận sổ đỏ cầm tay, không ngờ cán bộ tiếp tục yêu cầu cung cấp giấy tờ, tài liệu liên quan mặc dù gần chục năm qua, trong tất cả các đơn từ chúng tôi đều đã gửi kèm các giấy tờ tài liệu này”- người dân trình bày.

Đến nay việc yêu cầu cấp sổ đỏ cho thửa đất tái định cư của 7 hộ gia đình vẫn đang tiếp tục bị treo gác, bản thân những “khổ chủ” dù đã nghiên cứu đến thuộc làu các quy định, hướng dẫn của pháp luật nhưng không thể hiểu vì sao họ không được cấp sổ đỏ vì những căn cứ đó không có trong luật? 

Bị trả lại hồ sơ không đúng căn cứ pháp luật!

Trường hợp hộ gia đình ông Trường Văn Ó và vợ là bà Nguyễn Thị Thủy có đất nông nghiệp đã được cấp giấy chứng nhận, thuộc trường hợp đủ điều kiện được chuyển đổi mục đích sử dụng sang đất ở, nay xin chuyển đổi cũng khó khăn không kém.

Cụ thể, ngày 12/9/2019, hộ gia đình ông Trương Văn Ó nộp hồ sơ xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất đối với thửa đất 115/1 tờ bản đồ số 4C thôn Phú Đa, xã Đức Thượng, Hoài Đức, Hà Nội theo Giấy chứng nhận số BI 142830 do UBND huyện Hoài Đức cấp ngày 30/12/2011. Hồ sơ đầy đủ gồm 9 loại giấy tờ tài liệu, theo giấy hẹn thì thời gian giải quyết là 15 ngày, ngày hẹn trả hồ sơ 3/10/2019. Ngày 29/9/2019, cán bộ Phòng TN&MT huyện Hoài Đức đã xuống kiểm tra hiện trạng sử dụng đất. Gần nửa năm sau, đến ngày 16/3/2020, ông Ó bị trả lại bộ hồ sơ đã nộp kèm theo Công văn số 122 ngày 12/3/2020 của Phòng TN&MT huyện Hoài Đức yêu cầu xã Đức Thượng xác minh lại nguồn gốc thửa đất chuyển đổi. Theo Công văn này, nếu là đất ao liền kề thì đủ điều kiện chuyển đổi, nếu là đất ao xen kẹt thì chưa đủ cơ sở để chuyển đổi. 

Ông Trương Văn Ó xin chuyển đổi mục đích sử dụng cho thửa đất đã được cấp sổ đỏ năm 2011

Diện tích đất xin chuyển mục đích sử dụng trong sổ đỏ ghi rõ là loại đất ao thổ cư

Theo ông Ó, nội dung hướng dẫn tại Công văn 122 của TN&MT huyện Hoài Đức là không đúng pháp luật, trái với quy định tại Khoản 2 điều 5 Nghị định 45 ngày 15/5/2014 của Chính phủ. Bởi vì thửa đất được tách ra từ năm 2011, đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và được ghi trong giấy chứng nhận là đất ao thổ cư.

Điều này được hiểu là đất ao xen kẹt trong khu dân cư (đất ở), phù hợp với quy định tại khoản 2 điều 17 ngày 31/3/2017 của UBND TP Hà Nội thuộc loại đất nông nghiệp được xem xét, cho chuyển đổi mục đích sử dụng thành đất ở. Ông Ó cho rằng nội dung Công văn 122 của Phòng TN&MT huyện Hoài Đức không đúng pháp luật, đi ngược với chủ trương cải cách hành chính và có biểu hiện nhũng nhiễu, gây khó cho công dân xin cấp sổ đỏ. 

Cụ thể, khoản 1 điều 18 Quyết định 12/2017 ngày 31/3/2017 của UBND TP Hà Nội quy định: “1.Loại đất nông nghiệp được xem xét cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng theo quy định này gồm: a,Đất ao, vườn liền kề với đất ở và đất vườn, ao xem kẹt trong khu dân cư.”

Khoản 3 điều 18 Quyết định 12 quy định: “Loại đất nông nghiệp xen kẹt trong khu dân cư không được xem xét, cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng theo quy định này gồm: đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công… nằm trong quy hoạch, kế hoạch đã được cấp thẩm quyền phê duyệt cho các hạng mục, dự án theo quy hoạch chi tiết được phê duyệt.”

Như vậy, trường hợp diện tích đất xin chuyển đổi mục đích của hộ ông Ó thuộc loại đất ao, vườn liền kề với đất ở và đất vườn, ao xem kẹt trong khu dân cư, là loại đất nông nghiệp được xem xét cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng theo quy định Quyết định 12 của UBND TP Hà Nội. Việc Phòng TN&MT huyện Hoài Đức trả hồ sơ là không đúng căn cứ pháp luật.

Nhận hồ sơ đề nghị làm sổ đỏ xong… “treo” đó!

Đó là trường hợp của ông Phí Hữu Ba (SN 1948 ở thôn Cao Xá, xã Đức Thượng, Hoài Đức, Hà Nội). Ngày 4/9/2019 ông Ba nộp hồ sơ xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất đối với thửa đất nông nghiệp tại khu Rảnh, xã Đức Thượng, Hoài Đức, Hà Nội) theo giấy chứng nhận số A490259 do UBND huyện Hoài Đức cấp ngày 10/5/1991. Ông Ba đã nộp đủ 9 loại giấy tờ theo quy định. Hồ sơ đã được chuyển lên Phòng TN&MT huyện Hoài Đức và nhận được phiếu hẹn sau 7-14 ngày sẽ được giải quyết.

Theo quy định khoản 2 điều 19 Quyết định số 12 của UBND TP Hà Nội thì Phòng Tài nguyên và Môi trường có 5 ngày để: “Trường hợp thửa đất xin chuyển mục đích sử dụng không nằm liền kề với thửa đất sử dụng vào mục đích quy định tại tiết b2 điểm này, thì thực hiện thẩm tra hồ sơ, kiểm tra hiện trạng sử dụng đất (đối với trường hợp cần phải kiểm tra); nếu hồ sơ đủ điều kiện thì lập Tờ trình và dự thảo Quyết định trình UBND cấp huyện quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất; nếu hồ sơ không đủ điều kiện thì ra thông báo bằng văn bản trong đó nêu rõ lý do gửi cho UBND cấp xã và người xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất biết.

Đến nay, hồ sơ xin được chuyển đổi mục đích sử dụng đất của gia đình ông Ba gửi đi gần nửa năm nhưng số đỏ thì vẫn chưa được xét cấp… “Trong chừng ấy tháng, tôi đi lại hỏi thông tin mấy lượt nhưng vẫn chưa được nhận sổ đỏ, dù hồ sơ đã hoàn thiện 9 loại giấy tờ. Chúng tôi băn khoăn hay là chủ trương cải cách hành chính không được áp dụng đến những người nông dân như chúng tôi?” – đơn của ông Ba bày tỏ băn khoăn.

Theo Luật Đất đai 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành, thủ tục cấp mới sổ đỏ, cấp đổi sổ đỏ, sang tên sổ đỏ chỉ mất từ 7- 14 ngày. Việc không được cấp sổ đỏ cho thửa đất ở hợp pháp kéo theo hàng loạt quyền lợi của công dân bị treo gác như: không mua bán, sang nhượng, tặng cho, không thế chấp, vay mượn… Bởi vậy, đối với những trường hợp “ém” hồ sơ xin cấp sổ đỏ của công dân hàng năm trời, thậm chí nhiều năm xảy ra tại huyện Hoài Đức như đã phản ánh trên, đề nghị UBND huyện Hoài Đức, UBND TP Hà Nội kiểm tra làm rõ nhằm bảo đảm quyền lợi cho công dân đồng thời chấn chỉnh, xử lý hiện tượng cán bộ “làm khó” dân (nếu có).