Làm sai lệch bản chất
Theo đơn của ông Trần Đức Phượng, ông được hưởng một phần tài sản thừa kế tại xã Liên Minh, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định. Tuy nhiên, do xảy ra tranh chấp giữa các đồng thừa kế, UBND xã đã tiến hành hòa giải nhưng không thành nên được đưa ra tòa án xét xử.
Trong đơn tố cáo, ông Phượng cho rằng, ông Nguyễn Văn Chiến (cán bộ địa chính xã), ông Phạm Xuân Tuyến (Chủ tịch UBND xã Liên Minh giai đoạn 2015-2020) và Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai (VPĐKĐĐ) huyện Vụ Bản đã có các báo cáo không chính xác, làm sai lệch bản chất vụ việc dẫn đến phán quyết của tòa án sơ thẩm, phúc thẩm không công bằng đối với ông và một số người thừa kế.
Một trong những vấn đề ông Phượng chỉ ra đó là việc cụ Trần Văn Dung (người để lại di sản thừa kế) mất vào năm 1997. Trong khi đó, con dâu của cụ Dung là bà Bùi Thị Xiểm được UBND tỉnh Nam Hà (cũ) ra Quyết định số 221/QĐ/UB thu hồi đất tại thửa 1084 và giao cho bà Xiểm 150m2, đã xây nhà từ năm 1992 trước khi cụ Dung mất. Thế nhưng tại báo cáo số 49/BC-UBNDngày 8/4/2015 của xã Liên Minh không ghi nhận nội dung trên khiến diện tích đất của bà Xiểm vẫn được xác định nằm trong khối di sản.
Ngoài ra, kèm theo báo cáo là bản trích lục bản đồ địa chính có nội dung không đúng hồ sơ địa chính (thửa 1084 tăng 130 m2) do ông Nguyễn Văn Chiến (cán bộ địa chính) ký. Đáng nói, việc làm này trái với Văn bản số 651/HD-HD-STNMT ngày 30/03/2015 của Sở Tài nguyên & Môi trường (TN&MT) tỉnh Nam Định quy định “UBND cấp xã không thực hiện việc trích lục bản đồ địa chính”.
Vụ tranh chấp được TAND huyện Vụ Bản thụ lý ngày 6/10/2016, đến ngày 31/5/2017 ông Nguyễn Văn Chiến, ông Phạm Xuân Tuyến có văn bản (không số) viết tay gửi tòa xác định vị trí, các cạnh của 150m2 đất mà UBND tỉnh Nam Hà thu hồi đất và giao năm 1992 cho bà Xiểm “nhưng căn cứ vào thực địa và căn cứ tài sản trên đất” (nhà cấp 4 nhỏ hơn xây năm 1994) nên vị trí đất bị dịch chuyển so với thực tế.
Đáng nói, Chi nhánh VPĐKĐĐ huyện Vụ Bản ngày 2/8/2018 lạicó “Biên bản thống nhất diện tích thửa đất của ông Trần Văn Dung - xã Liên Minh” với nội dung: “Sau khi đối chiếu, xác định ranh giới thửa đất với các hộ liền kề, chúng tôi xác định: Trong diện tích 1002m2 theo kết quả đo đạc ngày 2/8/2018 có 116 m2 tăng lên phía ao...Diện tích hợp pháp của ông Trần Văn Dung (Tại thời điểm lập bản đồ năm 1988) là 886 m2”.
Tuy nhiên ông Phượng khẳng định ngày 2/8/2018 không hề có cơ quan chức năng nào tiến hành đo đạc thực địa. Hơn nữa, Chi nhánh VPĐKĐĐ tự xác định người sử dụng đất là TrầnVăn Dung, diện tích hợp pháp là 886m2 mà quên mất phần diện tích đất 150 m2đã được cấp cho bà Xiểm vào năm 1992 khi cụ Dung còn sống như đã nói ở phần trên làm sai lệch bản chất vụ việc.
Nhận định về vấn đề này, Luật sư Phạm Tuấn Anh (Đoàn luật sư TP Hồ Chí Minh) cho biết, theo Thông tư 25/2014/TT-BTNMT ngày 19/5/2014 của Bộ TN&MT, việc đo đạc phải do đơn vị có chức năng, phải có người đo đạc ký, người kiểm tra và Giám đốc VPĐKĐĐ ký duyệt.
Khi nghiệm thu kết quả phải giao cho người sử dụng đất và người sử dụng đất liền kề để kiểm tra, xác nhận ranh giới, mốc giới thửa đất. Nếu thửa đất có tranh chấp thì chỉ thay đổi về ranh giới, diện tích, mục đích sử dụng đất được thực hiện theo quyết định của UBND các cấp, bản án của Tòa các cấp về việc giải quyết tranh là căn cứ để chỉnh lý hồ sơ địa chính.
Trong giải quyết tranh chấp, UBND cấp xã báo cáo phải đúng, đầy đủ thông tin theo hồ sơ địa chính, nếu báo cáo sai sự thật và không đúng hồ sơ địa chính sẽ làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến kết quả xét xử của tòa án. Nếu có tranh chấp thì phải do UBND cấp có thẩm quyền hoặc tòa án giải quyết theo Điều 203 Luật Đất đai, các cán bộ quản lý đất đai không có thẩm quyền được tự họp liên cấp để thống nhất và quyết định về diện tích, ranh giới của thửa đất.
Bất thường nhưng không làm rõ
Điều đáng chú ý nữa được nêu ra trong đơn tố cáo là “Biên bản thống nhất diện tích thửa đất của ông Dung” do VPĐKĐĐ huyện Vụ Bản lập ngày 2/8/2018 nhưng vô lý là trước đó gần 1 tháng, ông Phạm Xuân Tuyến (Chủ tịch UBND xã Liên Minh) đã ký Báo cáo 150/BC-UBND ngày 6/7/2018 gửi chotòa có nội dung: “Theo kết quả đo đạc của Chi nhánh VPĐKĐĐ huyện Vụ Bản và xác định ranh giới thửa đất với các thửa đất liền kề đã có sự thống nhất của: Công chức địa chính xã Liên Minh; Công chức Phùng Thị Nụ - chuyên viên Phòng TN&MT huyện Vụ Bản phụ trách xã Liên Minh và Giám đốc VPĐKĐĐ huyện Vụ Bản…”.
Có hay không việc lập hồ sơ khống trong vụ việc này?
Điều đáng nói, mặc dù có những điểm bất thường nhưng cả hai cấp xét xửsơ thẩm vàphúc thẩm đều căn cứ vào Báo cáo số150/BC-UBND ngày 6/7/2018 của UBND xã Liên Minh là để xét xử vụ án và thể hiện thửa đất 1084 (lập năm 1988) diện tích 685 m2.
Tuy nhiên, theo người tố cáo, báo cáo số 150/BC-UBND ngày 6/7/2018 của UBND xã Liên Minh có nhiều điều cần phải bàn đến. Thứ nhất, báo cáo này có nội dung “Thửa số 1084; Tờ bản đồ số 4 (Bản đồ lập năm 1988); Diện tích 685 m2” là sai sự thật, vì diện tích đúng chỉ là 550 m2 - căn cứ theo ảnh chụp Bản đồ lập năm 1988 của UBND xã Liên Minh (đang lưu trữ tại UBND xã).
Nhưng bản án Sơ thẩm số 04/2018/DS-ST ngày 21/9/2018vẫn ghi nhậndiện tích thửa đất số 1084 là 685 m2.Sau khi nhận được bản án sơ thẩm, đương sự trong vụ việc đã khiếu nại thì UBND xã Liên Minh đã phải thay đổi, đính chính nội dung các văn bản trước đó bằng Văn bản 15/CV-UBND ngày 29/1/2019, trong đó có nội dung: “Các Báo cáo nguồn gốc đất đai của ông Trần Văn Dung gửi tòa án nhân dân huyện Vụ Bản (báo cáo số 49/BC-UBND ngày 8/4/2015; báo cáo số 150 ngày 6/7/2018), diện tích của ông Dung theo hồ sơ địa chính (bản đồ lập năm 1988) Diện tích thửa đất số 1084 là 685 m2 là không đúng, nay UBND xã Liên Minh xin đính chính diện tích thửa đất 1084 là 550 m2”.
Văn bản đính chính số của UBND xã Liên Minh ban hành trước phiên tòa Phúc thẩm, tuy nhiên HĐXX vẫn không xem xét đến nội dung văn bản này và tiến hành xét xử, trong bản án vẫn công nhận diện tích thửa đất số 1084 là 685 m2.
Theo ông Phượng, việc UBND xã Liên Ninh và VPĐKĐĐ huyện Vụ Bản ban hành các văn bản có dấu hiệu bị làm sai lệch nhưng các văn bản đó lại được coi là căn cứ để hai cấp tòa sơ thẩm và phúc thẩm đưa ra phán quyết đã làm ảnh hưởng trực tiếp tới quyền lợi của ông cùng những người đồng thừa kế khác trong sự việc nên ông đã có đơn đề nghị kháng nghị vụ án theo trình tự Giám đốc thẩm.