Khẳng định vai trò trong đời sống xã hội
Trình bày báo cáo sơ kết, Tổng cục trưởng Tổng cục Thi hành án dân sự (THADS) Hoàng Sỹ Thành cho biết, tính đến ngày 31/10/2014, thực hiện Nghị quyết số 36/2012/QH13 của Quốc hội, chế định Thừa phát lại (TPL) đã được thí điểm tại 13 địa phương trong cả nước với 51 văn phòng TPL được thành lập; hoạt động của các văn phòng TPL đã thu được kết quả khá tốt, với doanh thu đạt 63 tỷ 325 triệu 502 nghìn đồng.
“Hiệu quả hoạt động của TPL đã góp phần bổ trợ cho hoạt động tư pháp và đáp ứng nhu cầu của người dân, xã hội về một loại hình dịch vụ pháp lý mới. TPL đã bắt đầu trở thành một nghề, từng bước khẳng định vị trí, vai trò của mình trong đời sống xã hội và trong hoạt động bổ trợ tư pháp. Có thể khẳng định, chủ trương của Đảng và Nhà nước đã từng bước đi vào cuộc sống, được người dân, xã hội đón nhận”, Tổng cục trưởng đánh giá.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc thực hiện thí điểm chế định TPL trong thời gian qua đã bộc lộ một số tồn tại, hạn chế từ nguyên nhân chủ quan lẫn khách quan, cần sớm khắc phục trong thời gian tới...
Đề xuất giao thêm việc cho Thừa phát lại
Một trong những khó khăn được đề cập nhiều nhất tại Hội nghị sơ kết hôm qua là vấn đề về nhận thức. Ngoài người dân, nhiều cán bộ trong cơ quan nhà nước, đặc biệt là các cơ quan có chức năng phối hợp, cũng chưa hiểu nhiều về TPL. Phó Chánh án TANDTC Nguyễn Sơn thừa nhận: “ Nhận thức của một số cán bộ, công chức TAND về thí điểm chế định TPL vẫn chưa đầy đủ, chưa đáp ứng yêu cầu. Một số Tòa án chưa thực sự tích cực phối hợp, hỗ trợ các văn phòng TPL”. Ngoài ra, Phó Chánh án cũng đánh giá: chất lượng hoạt động tống đạt văn bản của một số văn phòng TPL chưa cao, có trường hợp chưa đảm bảo về mặt thời gian, thủ tục niêm yết chưa đúng”.
Tăng cường công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức thiết thực hơn với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị là vấn đề được nhiều ý kiến đề xuất tại hội nghị. Bên cạnh đó, đại đa số các đại biểu cũng đề nghị xây dựng luật về TPL tạo cơ sở pháp lý cho thừa phát lại hoạt động hiệu quả.
Phó Chủ tịch UBND TP.Hồ Chí Minh Tất Thành Cang chỉ ra thực tế “Chính quyền địa phương một số nơi coi TPL là doanh nghiệp, không có tư cách nên việc TPL đi xác minh hoặc tổ chức cưỡng chế thi hành án rất khó khăn”. Từ đó, Phó Chủ tịch đề nghị: “Mạnh dạn cho thí điểm TPL cưỡng chế thi hành án một số vụ khó. Nếu không, bức tranh thí điểm về TPL báo cáo Quốc hội vào năm sau sẽ không đủ sức thuyết phục”.
Đại biểu Quốc hội Đỗ Văn Đương, Ủy viên thường trực Ủy ban Tư pháp cũng mạnh dạn đề xuất nên mở rộng phạm vi lập vi bằng và tống đạt giấy tờ cho TPL, đồng thời giao TPL thi hành cả những khoản nợ khó đòi mà không phải mua nợ xấu vì theo ông Đương: “Việc này vừa có lợi cho Nhà nước, vừa bảo đảm trật tự xã hội”.
Còn Trưởng Văn phòng TPL quận Bình Thạnh (TP.HCM) Lê Mạnh Hùng mong muốn: tăng cường công tác đào tạo và đưa pháp luật về TPL vào nội dung học tập trong các trường có đào tạo chuyên ngành luật để tạo nguồn nhân sự cho các văn phòng trong tương lai.
Phát biểu kết luận hội nghị, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường, Trưởng ban Chỉ đạo thực hiện thí điểm chế định TPL ở Trung ương đã ghi nhận và đánh giá cao những kết quả sau thời gian thí điểm ở 13 địa phương. Bộ trưởng cũng chỉ rõ những hạn chế, nguyên nhân chủ quan và khách quan của những hạn chế này.
Thời gian tới, Bộ trưởng yêu cầu tập trung vào các công việc: tiếp tục thực hiện có hiệu quả công tác truyền thông, phổ biến về TPL; tăng cường quản lý nhà nước về TPL; tập trung quyết liệt vào việc chỉ đạo, hướng dẫn giải quyết các khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình hoạt động của các văn phòng TPL; đẩy mạnh công tác bồi dưỡng, tập huấn nghiệp vụ cho TPL, Thư ký; tăng cường công tác kiểm tra, kiểm sát, giám sát hoạt động TPL; tiếp tục thực hiện việc khảo sát, đánh giá kết quả hoạt động của TPL và những tác động của thí điểm chế định này.
Đặc biệt, Bộ trưởng cũng lưu ý các Văn phòng TPL cần nhận thức đầy đủ vinh dự, trách nhiệm của mình, qua đó chủ động, nỗ lực khắc phục khó khăn để chế định TPL tiếp tục thành công hơn nữa trong năm 2015.